آرتروز زانو را بیشتر بشناسیم:
همه روزه از افراد مختلف راجع به زانو درد و اینکه برای آنها تشخیص آرتروز داده شده می شنویم.
به راستی آرتروز چیست؟
– آرتروز زانو، رایج ترین‌ نوع آرتروز به شمار می‌رود و منجر به تخریب و فرسایش مزمن غضروف مفصلی اطراف زانو می شود. اگرچه این بیماری اغلب، افراد بالای ۴۵ سال را هدف قرار می‌دهد، با این وجود در هر سنی احتمال ابتلا به آرتروز زانو وجود دارد.
غضروف مفصلی، سطح صاف و صیقلی روی استخوان‌های مفصل زانو را می‌پوشاند. این استخوان ها شامل پشت کشکک زانو، پایین استخوان ران و بالای استخوان درشت نی هستند. این غضروف در زمان بروز آرتروز زانو، دستخوش تغییراتی تدریجی می‌شود، خاصیت کشسانی(الاستیسیتی) خود را از دست می‌دهد، به مرور سخت و سفت می‌شود، ترک برمی‌دارد ( همانند دندانه اره) و حین انجام فعالیت یا در اثر ضربه، راحت‌تر از پیش آسیب می‌بیند و فرسوده می‌شود. بنابراین چون استخوان‌ها نمی‌توانند به سهولت روی غضروف ناهموار حرکت کنند، استخوان تحریک شده و باعث زانودرد می شود.
-در این حالت، سر استخوان‌های درگیر ضخیم می‌شود و خارهای استخوانی(استئوفیت) شکل می‌گیرد. همچنین ممکن است قطعه‌های کوچکی از غضروفِ شکسته شده، پیرامون ناحیه داخلی زانو شناور باشند. رسوب‌های مواد معدنی در غضروفِ اکثر افرادی که به آرتروز مفصل زانو مبتلا هستند نیز دیده می شود. به علاوه غلظت مایع مفصلی رقیق‌تر می‌شود و چسبناکی اش کاهش می‌یابد، در نتیجه میزان خاصیت حفاظت کنندگی و روان کنندگی حرکتی‌اش، کم می شود. در این حالت، به تدریج درد زانو شروع می شود.
-شدت بیماری آرتروز در افراد مختلف متفاوت است. گاهی شدت بیماری، ملایم است و با علایم خفیف همراه است. حتی ممکن است هیچ علامتی به همراه نداشته باشد، اما در موارد پیشرفته، غضروف تا حدی فرسایش می‌یابد که استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده شده و آسیب می بینند. در این حالت، بیمار متحمل زانو درد شدیدی می شود.
-از آنجایی که آرتروز زانو، در اغلب موارد، بین افراد مسن و میانسال‌ شایع است و به مرور زمان تشدید می‌شود، به عنوان یک بیماری “فرسایشی” در نظر گرفته شده است.
-هیچ فعالیت طبیعی منجر به بروز آرتروز زانو نمی‌شود. علت اصلی آرتروز زانو و تحلیل و از بین رفتن غضروف، به طور دقیق مشخص نیست. بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز زانو تصور می کنند به دلیل انجام فعالیت های روزانه، درد زانو تشدید خواهد شد، به همین دلیل میزان فعالیت خود را کاهش می‌دهند، در حالی که با این کار عضله‌های نگهدارنده زانو ضعیف‌تر می‌شوند و فشار بیشتری بر مفصل زانو وارد می‌شود.
یادمان باشد که رکن و اساس حیات بر جنبش و حرکت استوار است و هرجا حرکت محدود شود شحص به سمت اضمحلال و تخریب نزدیکتر می شود. پس وقتی شخص بیمار به دلیل زانودرد حرکتش را محدودتر می کند در حقیقت مسیر مناسبی را از نظر سلامت پیش نگرفته است و مسلما صحیح ترین شیوه ، کنترل درد و سفتی مفصل با شیوه های مختلف پزشکی و هرچه زودتر آعاز کردن حرکت می باشد .
در واقع با کاهش حرکت ، عضلات تحلیل میروند و در نتیجه فشار تخریبی بیشتری به زانو وارد می شود و اوضاع وخیم تر می شود.
– نکته ای که باید به آن توجه کنیم اینست که آرتروز زانو در افراد دچار استرس شدت زیادی می گیرد و مسلما برای نتیجه گیری بهتر در درمان ضروریست که استرسهای مختلف بیمار کنترل شود.
علائم آرتروز زانو: درد و سفتی و خشکی در ابتدای حرکت . که معمولا این سفتی با حرکت بهتر می شود.
گاهی داخل مفصل مایع جمع می شود و زانو متورم می شود.
کیست بیکر : به تورم پشت زانوی بیمار آرتروزی گفته می شود.
تشخیص : از طریق توجه به علائم بالینی می توان تشخیص را مطرح کرد و با عکس رادیولوژی می شود این تشخیص را قطعی نمود.
درمان : استفاده از دستگاه های مختلف طب فیزیکی و فیزیوتراپی اعم از لیزر ، ماگنت ، تحریک الکتریکی ، اولتراسوند ، ای پی اس ، گرما و سرمای موضعی ، ورزش و …
به همراه بهره گیری از داروهای ضدالتهاب خوراکی و موضعی و برخی مکمل ها می توانند به بیمار کمک کنند.
استفاده از زانو بند مناسب حین پیاده روی و ورزش و استفاده از کفش مناسب راههای دیگر برای کنترل زانودرد هستند.
ازن تراپی (تزریق ازن به داخل مفصل )، پلاسما ازن تراپی (ازن تراپی بدون نیاز به تزریق) و تزریق اسید هیالورونیک و PRP روشهای دیگر کنترل آرتروز هستند.
گاهی در آرتروزهای شدید نیاز به تعویض مفصل زانو وجود دارد.
بهتر است درمان آرتروز در مراکزی انجام شود که دارای امکانات کامل برای ارائه این خدمات باشند.
کلینیک دکتر آرش احمدی
ارایه کننده درمان های غیرجراحی و نوین جهت درمان دیسک ،سیاتیک ، آرتروز مفاصل ، التهابات تاندونی،آسیب های مزمن مچ پا سایر اختلالات ستون فقرات و مفاصل